Đối với bê tông trộn tay, độ sụt thường nằm trong khoảng 6 ± 2 cm. Đây là độ sụt phù hợp khi đổ bê tông trực tiếp mà không cần sử dụng bơm.
Cụ thể hơn:
- Bê tông trộn tay (đổ trực tiếp): Độ sụt lý tưởng là 6 ± 2 cm.
- Bê tông sử dụng bơm để đổ: Độ sụt thường là 10 ± 2 cm, có thể lên đến 12 ± 2 cm khi đổ ở vị trí cao hoặc sử dụng bơm cần.
Việc lựa chọn độ sụt phù hợp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như loại công trình, kết cấu bê tông và điều kiện thi công.
Ví dụ:
- Nhà dân dụng: Độ sụt 10 ± 2 cm khi dùng bơm, 6 ± 2 cm khi đổ trực tiếp.
- Công trình công nghiệp, quy mô lớn: Có thể cần độ sụt khác, tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể.
Độ sụt bê tông là một chỉ tiêu quan trọng trong ngành xây dựng, dùng để đánh giá độ lưu động (độ dẻo, độ nhuyễn) của hỗn hợp bê tông tươi dưới tác dụng của trọng lượng bản thân hoặc rung động. Nói cách khác, nó cho biết mức độ dễ chảy và dễ thi công của bê tông.
Ý nghĩa kiểm tra độ sụt bê tông:
- Đảm bảo khả năng thi công: Độ sụt phù hợp giúp bê tông dễ dàng chảy vào khuôn, len lỏi vào các khe hở và bám dính tốt vào cốt thép, tránh tình trạng tắc nghẽn, lỗ rỗng và tạo bề mặt phẳng mịn.
- Kiểm soát chất lượng bê tông: Độ sụt ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bê tông sau khi đông cứng. Bê tông có độ sụt phù hợp sẽ đầm chặt hiệu quả hơn, loại bỏ bọt khí, tăng độ đặc chắc và cường độ. Nếu độ sụt quá cao (quá nhão) hoặc quá thấp (quá cứng) đều có thể dẫn đến các vấn đề như phân tầng, giảm độ bền hoặc khó thi công.
- Ảnh hưởng đến hiệu suất thi công: Bê tông có độ sụt tối ưu giúp tăng tốc độ thi công, tiết kiệm thời gian và chi phí nhân công, đồng thời đảm bảo chất lượng công trình.
Cách xác định độ sụt bê tông
Độ sụt bê tông thường được xác định theo các tiêu chuẩn như TCVN 3105-93 (hoặc TCVN 3106:2022) hoặc ASTM C143-90A, sử dụng một dụng cụ gọi là côn Abrams (hay nón sụt).
Quy trình cơ bản:
1.Chuẩn bị: Côn Abrams (hình nón cụt có kích thước tiêu chuẩn), tấm nền phẳng, que đầm thép, thước đo và mẫu bê tông tươi.
2.Đổ bê tông vào côn: Đặt côn Abrams lên tấm nền phẳng đã làm ẩm. Đổ bê tông tươi vào côn thành 3 lớp, mỗi lớp khoảng 1/3 chiều cao côn.
3.Đầm chặt: Sau mỗi lớp, dùng que đầm thép đầm chặt 25 lần đều trên bề mặt theo chuyển động xoắn ốc để loại bỏ bọt khí và làm đặc bê tông.
4.Gạt phẳng và nhấc côn: Gạt bỏ phần bê tông thừa trên miệng côn cho phẳng. Sau đó, từ từ nhấc côn Abrams lên theo phương thẳng đứng trong khoảng 5-10 giây, đảm bảo bê tông không bị xê dịch ngang.
5.Đo độ sụt: Đợi bê tông ổn định. Đặt côn Abrams úp ngược bên cạnh khối bê tông đã sụt. Dùng thước đo khoảng cách từ đỉnh côn ban đầu (được đánh dấu bằng que thép đặt ngang qua miệng côn) đến điểm cao nhất của khối bê tông đã sụt. Khoảng cách này chính là độ sụt của bê tông, ký hiệu là SN (cm hoặc mm).
Độ sụt bê tông bao nhiêu là hợp lý?
Độ sụt hợp lý phụ thuộc vào loại công trình, phương pháp thi công và yêu cầu kỹ thuật cụ thể:
- Đối với nhà ở dân dụng, dùng bơm để đổ bê tông: Độ sụt thường là 10±2 cm (tối đa 12±2 cm khi bơm lên cao).
- Đối với bê tông đổ trực tiếp (không dùng bơm): Độ sụt thường là 6±2 cm.
- Phân loại theo tiêu chuẩn ASTM C143:
o Bê tông cứng: Độ sụt từ 0−25 mm.
o Bê tông dẻo vừa: Độ sụt từ 25−75 mm.
o Bê tông dẻo: Độ sụt từ 75−125 mm.
o Bê tông rất dẻo: Độ sụt từ 125−225 mm.
Việc kiểm tra độ sụt bê tông tại công trường là rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và khả năng thi công của bê tông trước khi đưa vào sử dụng, từ đó góp phần tạo nên một công trình bền vững và an toàn.